toledot yeshu, nederlands

De sage van Jezus (slot)

Jodendom en christendom hebben elkaar nooit echt los kunnen laten. De verhalen die jullie de afgelopen weken hebben kunnen lezen, deze heten Toledot Yeshu; ‘De geschiedenis van Jezus’, zijn verhalen die joden vermoedelijk in de zevende eeuw aan elkaar over Jezus vertelden: In deze verhalen was hij zeker niet God of Gods zoon, de religieuze leiders ‘stonden aan de goede kant van de geschiedenis’ en Jezus was niet volmaakt. Hij was een misleider en een ophitser. Joodse propaganda, dus. Maar daar hield het niet op.

In 1885 bracht een Engelse vrijdenkersorganisatie bijvoorbeeld een boekje met deze verhalen uit, met daarin onder meer de zinsnede: “We venture to think that the Christian legend of Jesus may have originated with the Jewish story of Jeshu.” In de inleiding gaan auteurs Foote en Wheeler stevig in tegen ene meneer Gould, die beweerd zou hebben dat de Toledot Yeshu een redelijke vroege joodse verhaaltraditie was van Jezus en uit de twaalfde eeuw zou stammen. Voor de vijfde eeuw zouden de joden zelfs helemaal geen Jezustraditie hebben. De beide auteurs gaan hier fel tegenin en opperen zelfs het tegenovergestelde: De verhalen in de evangeliën stammen net als de Toledot Yeshu af van Hebreeuwse Jezustraditie.

Zowel Gould als Foote en Wheeler lijken redenen te hebben voor hun respectievelijk late en zeer vroege datering van deze verhalen, Gould keert zich tegen het jodendom, ten faveure van het toenmalig orthodox christendom, Foote en Wheeler keren zich tegen christendom en dus komt een christelijke herschrijving van joodse verhaaltradities hen goed uit. Hoe dan ook is hun vertaling van een wat uitgebreidere variant dan die waar ik uit putte. Interessant leeswerk.

Lees alle verhalen hier terug.