Religie zit in de verdomhoek, terwijl religie juist bron is van veel goeds. Peter Nissen neemt het in zijn Comeniuslezing nadrukkelijk voor religie op, met name voor de islam. Religie is de lucifer die een kaars kan aansteken, maar helaas ook een bos in de as kan leggen.

Opiniemakers, onder wie veel journalisten en politici, leiden in het seculiere westen aan een merkwaardige eenzijdigheid, ja bijna aan een tunnelvisie, als het om religie gaat. Als er terroristische aanslagen worden gepleegd door enkele mannen die behalve een heleboel andere zaken, zoals sportleraar of ex-militair, ook nog moslim zijn, wordt meteen hun hele religieuze gemeenschap ter verantwoording geroepen.

Nissen komt niet gewoon op voor godsdienst, hij maakt zich weldegelijk zorgen om het geweldspotentieel van religie. En hij komt met een oplossing daarvoor: Niet religie verzwakken, maar mensen die over hun geloof met elkaar in gesprek gaan, zodat zij een redelijke verantwoording kunnen afleggen van hun heilige overtuigingen. Wie Dialectiek van de secularisering van Habermas en Ratzinger gelezen heeft, herkent veel van de argumentatie van beide geleerden in het betoog terug. Maar ook het taboeloos geloofsgesprek zoals dat op de Dwaze Schare gevoerd wordt. Maar dat taboeloos geloofsgesprek is in gevaar:

Dat komt door twee elkaar wederzijds versterkende ontwikkelingen. Om te beginnen is er sprake van een verbanning van religieuze en andere overtuigingen over het heilige uit het publieke domein. Religie laat je thuis, achter de voordeur, in de intimiteit van het private domein. Maar hoe er dan met anderen over te spreken? Precies de verbanning van religie uit het publieke domein ontslaat religieuze mensen van een redelijke verantwoording van hun overtuigingen en stelt hen bloot aan het risico van radicalisering en religieuze verdwazing.

Daarnaast is religie door onder meer individualisering en het verdwijnen van maatschappelijke verbanden onzichtbaar geworden, waardoor religie als gesprekspartner voor het geloofsgesprek verdwenen is. En daarmee verdwijnt ook de mogelijkheid tot wereldvrede steeds verder uit zicht. Lees de hele lezing hier.

Foto: Wijlen René Gude, toen hij de lezing in dezelfde Naarderkerk gaf.