Het leven is zo simpel als wat. Ik ben het zelf die het nodeloos ingewikkeld maakt. Eén van de dingen waarmee ik dat regelmatig doe is bezig zijn met levensvragen en geloof. Dus waarom zou ik daar dan nog langer mee doorgaan als het me alleen nog maar vermoeit en tijd kost? Ik doe er wellicht beter aan om me te trainen in praktische lessen die mij het leven over langere tijd als positief doen ervaren.
Als evangelico kon ik de menselijke natuur en Gods heilsplan mooi samenvatten in allerlei tijdlijnen en schema’s. Laat ik dat simplisme nog eens aanwenden voor de immanente zaken van het leven:
Duidelijk toch? Vooruit, toch nog wat toelichting: als ik spreek over zinvol of gelukkig leven, dan heb ik het vooral over langdurig terugkerende ervaringen en emoties die ik positief duid. Die ervaringen vinden plaats in het continu voortschrijdende heden (het rondje). Een positieve ervaring van het heden noem ik meestal geluk (groen), een zeer negatieve ervaring van het heden noem ik lijden (rood) en daartussen liggen allerlei gradaties. Bepalend voor mijn beleving van het heden is de interactie met mijn fysieke en sociale omgeving (beneden), mijn herinneringen (links), mijn toekomstverwachting (rechts) en niet te vergeten: mijn interpretatie en duiding van dat alles (lichtblauwe blok) bepaalt voor een belangrijk deel de ‘kleur’ van mijn ervaringen.
Aan de slag!
Het enige waar ik geen enkele invloed op heb, zijn de gebeurtenissen uit mijn verleden. Op veel andere zaken kan ik in meer of mindere mate wel invloed uitoefenen. En daarbij kan ik gebruik maken van de (wetenschappelijke) kennis over wat mensen over het algemeen gelukkiger maakt over de langere termijn, regelmatig smeuïg gesimplificeerd en gepresenteerd zoals hier.
Aan de slag dus met mijn vaak veel te luie donder! Mijn ‘interpretatiefilter’ van gebeurtenissen in het heden en verleden kan ik bijvoorbeeld beïnvloeden met behulp van cognitieve trucjes. Mijn toekomst kan ik op korte termijn plannen en voor de langere termijn kan ik een koers uitzetten op basis waarvan ik belangrijke beslissingen neem. Ik kan investeren in waardevolle sociale contacten en groepen waar ik bij hoor, of wil gaan horen. Met nare karaktereigenschappen kan ik beter leren omgaan en positieve eigenschappen kan ik leren uit te buiten. Oké dat gaat allemaal niet vanzelf, en zal slechts lukken tot op zekere hoogte. Maar door mijn omgeving op een juiste manier in te richten, door heel veel oefening en door de juiste hulp van andere mensen aan te wenden, kan ik hier wel steeds verder in komen: hersenpatronen en de fysieke staat van mijn lichaam en mijn omgeving kunnen aangepast worden. Uiteraard horen bij deze pragmatische tocht naar een gelukkig leven ook dat ik onveranderlijke situaties accepteer en met tegenslagen leer omgaan. Want die zullen natuurlijk altijd blijven bestaan. En ook niet onbelangrijk in dit alles: voldoende zelfacceptatie, een een gezonde dosis zelfrelativering en relaxedheid.
Zomaar wat positieve redenen om te blijven leven binnen dit ‘model’:
- Op dit moment voldoende geluk ervaren
- Voldoende toekomstperspectief hebben
- Bij kunnen dragen aan dingen die ik mooi vind
- Leven in verbondenheid en wederkerigheid met anderen
En een negatieve reden:
- Het enige alternatief voor het voortduren van mijn ervaring van het heden is er einde aan maken. Aangezien de ervaring van anderen leert dat dit bepaald niet vanzelf gaat, zal dit ook voor mij ongetwijfeld nogal een lange lijdensweg zijn. Dus voorlopig zie ik geen reden om hiervoor te kiezen 😉
Nodeloos complex geloof
Het geloof maakt dit alles nodeloos ingewikkeld, want volgens gelovigen is de fenomenale ervaring van het leven niet voldoende om tot een zinvol leven te komen. Er zit er een diepere betekenis achter dit alles. Wat die betekenis of dat verhaal precies is, is niet zomaar te uit te leggen. Daar schijnt een gelovige zijn leven lang voor nodig te hebben, tenzij je een gristenfundamentalist treft die het met zes lijntjes kan samenvatten. Toch nog niet duidelijk? Dan kun je over deze moeilijke zaken nog altijd een leuk liedje zingen.
Zolang de overtuiging van gelovigen hen helpt om een gelukkiger, beter en gezonder leven te leiden, zie ik geen bezwaren. Echter als gevolg van tijd, cultuur en mijn persoonlijkheid, heb ik vooral ervaren hoe mijn geloof onmogelijk vol te houden was en me in een nogal obsessieve zoektocht heeft gestort à la Hans Busstra. Nog steeds ervaar ik regelmatig de negatieve gevolgen op mijn functioneren van die doodgelopen zoektocht naar het onvindbare. In mijn zoekende tijd hebben een aantal nare eigenschappen van me de kans kregen om verder uit te groeien. “Zoekt en gij zult vinden” is één van de slechtste adviezen die ik ooit gehad heb. Sorry Jezus, u heeft het vast niet zo bedoeld.
Meer ‘way of nature’
Zelf heb ik dus ervaren dat als gelovige het gevaar bestaat om teveel naar de leiding, het plan en het handelen van God te zoeken, waardoor het vaak positieve stabiliserende effect van geloof, omslaat in negativiteit. Ook bestaat het gevaar dat genade en liefde teveel nadruk krijgen: lekker schuilen onder de denkbeeldige vleugels van de Grote Moederkip als het leven moeilijk wordt (euh, God was toch een man?). De kip die eigenlijk helemaal nergens te bekennen is als je om je heen kijkt. Liefde en acceptatie komen niet zomaar uit de lucht vallen, zo zit de natuur nou eenmaal niet in elkaar. Het zijn waarden die alleen functioneren als er keihard voor gewerkt wordt binnen een gemeenschap. Gelukkig doen veel gelovigen dat ook.
Aangezien met het wegvallen van de zuilen en de krimpende kerk dergelijke gemeenschappen minder vanzelfsprekend zijn en het leven in de huidige complexe samenleving niet eenvoudig is, pleit ik ervoor dat jongeren en kinderen op een goede manier geleerd wordt om zoveel mogelijk voor zichzelf op te komen, de keiharde realiteit van het leven onder ogen te zien, ambitie te tonen, gedisciplineerd, volhardend en weerbaar te zijn. Ze moeten getraind worden hoe je er zelf voor kunt zorgen dat je een gelukkig leven leidt en met tegenslagen om moet gaan. Nestwarmte is onmisbaar in de baby- en kindfase, maar moet op tijd afgebouwd worden. Volwassen worden is in de Bijbel uiteraard ook een thema, maar dan wordt het naar mijn idee toch teveel toegepast op het doorgronden van onbegrijpelijke mysteriën in plaats van levenspraktijk. Maar blijkbaar zijn sommige gelovigen wel in staat om er meer praktische lessen uit het geloof te halen en het geloof als een levensweg te zien.
Wat mij betreft is de eerste prioriteit in het leven voor jezelf zorgen, pas daarna komt de hulp aan anderen. Met alleen maar onvoorwaardelijk liefhebbende moederfiguren en afhankelijke grotemensenkuikens kunnen we niets beginnen. Een beetje meer ‘way of nature’ is wat mij betreft dus een zeer goed idee, uiteraard wel op een pedagogisch verantwoorde manier. Als ik mij vergelijk met seculiere studiegenoten, heb ik dat wel wat gemist in mijn vrij beschermende opvoeding en de wereldmijdende gemeente. Natuurlijk werd er hard gewerkt, maar wel altijd aan de hand van Jezus, sterk gericht op persoonlijke vroomheid en met de verwachting van Zijn komst. Dat nam ik als puber in tegenstelling tot veel anderen jongeren ook nog allemaal veel te serieus.
Leermeester Rutger
Rutger Castricum mag dan een verwende hufter zijn, tijdens zijn optreden in Camping Powned kon ik best wel wat sympathie voor deze kerel opbrengen. Mensen die zich de slachtofferrol hebben aangeleerd daagt hij uit om zich weerbaarder op te stellen, op zijn nogal onsubtiele wijze, gecombineerd met lekker confronterende humor, maar niet zonder een band op te bouwen met deze mensen. Bij een aantal heeft de methode duidelijk een positief effect, hoewel je natuurlijk nooit weet hoeveel er in scène gezet is.
De onoriginele maar niet onbelangrijke les die ik eruit trok: eindeloos kniezen over de redenen waarom je in een vervelende situatie terecht bent gekomen levert niets op, hoe geldig en onrechtvaardig de redenen daarvoor ook mogen zijn. Volgens mij bestaan er meer down-to-earth en praktischer methoden om het zelfbeeld van mensen op te krikken, dan de ‘wie ik ben in Christus‘-metafysica. Hulp zou erop gericht moeten zijn dat mensen zelf weer de leiding over je leven nemen (en gelukkig is dat meestal ook zo) en daardoor de dingen gaan doen die hen automatisch ook gelukkiger maken. Dat lijkt me in ieder geval een betere tactiek dan berusting in je lot, eindeloos graven in je verleden, of de bevrijdingssessies à la Mattheus van der Steen en Herman Boon. De hand die je naar God ophoudt, blijft leeg totdat jijzelf of iemand anders hem vult, is helaas mijn ervaring (het vaak nuttige placebo effect even buiten beschouwing gelaten 😉 ).
Conclusie
Ik wil stoppen met mijn zoektocht naar het transcendente. Het eindeloze gezever over dingen die onduidelijk worden zodra je er een fatsoenlijke vraag over stelt, ben ik meer dan zat. Het vaartuig van het alomvattende geloofsverhaal heeft velen ver gebracht, maar dat schip is in mijn leven helaas vastgelopen. De praktijk van onze samenleving leert me dat ik ook prima zonder dat geloofsvaartuig kan. Ik wil het leven accepteren zoals dat tot mij komt, inclusief de nare kanten. Ik maak de keuze om van dat weerbarstige leven te houden en probeer het zo pragmatisch mogelijk te benaderen gericht op persoonlijke levensvoldoening, waarbij zelfstandigheid en weerbaarheid een hogere prioriteit hebben dan de zeker niet onbelangrijke naastenliefde en het eventueel bijdragen aan het oplossen van complexe maatschappelijke- en wereldproblemen.
P.S. God, als U toch nog persoonlijk contact met me wilt, of een boodschap wilt overbrengen, bent U van harte welkom om eens op de koffie te komen. Dat deed u bij Abraham immers ook. Uiteraard wel even uw identificatiebewijs meenemen, want je weet het tegenwoordig maar nooit met vreemden. Tot die tijd blijven voor mij dingen als zing-e-ving, de oorsprong van het universum, het mysterie van bewustzijn, de verhalen over Jezus, oude tradities en dat soort dingen vooral leuk ter inspiratie en vermaak voor het bestaan hier en nu, maar veel meer ook niet. Ik hoop dat u dat niet erg vindt.
Amen
Dwaze Schare 
goed stuk. Bedankt. Laat je het weten als Hij aanklopt? Kom ik ook langs
‘komt gemeente, laat ons tesamen hierover zingen in den woorden van den tekstdichter Butler: ‘Ik geloof niet langer meer”.
En daar gaat weer een zoon, op naar de onverschilligheid, het gefeest en de losbandigheid. En dan ook nog – in het midden van de zwijnen – de vader uitnodigen voor een kop koffie. En of ‘ie wel even legitimatie wil meenemen. Zucht, zo wordt het niks Gans Anders. Keert weer!
Dan gaat mijn voorkeur toch uit naar deze:
“De praktijk van onze samenleving leert me dat ik ook prima zonder dat geloofsvaartuig kan. Ik wil het leven accepteren zoals dat tot mij komt, inclusief de nare kanten. Ik maak de keuze om van dat weerbarstige leven te houden en probeer het zo pragmatisch mogelijk te benaderen gericht op persoonlijke levensvoldoening, waarbij zelfstandigheid en weerbaarheid een hogere prioriteit hebben dan de zeker niet onbelangrijke naastenliefde en het eventueel bijdragen aan het oplossen van complexe maatschappelijke- en wereldproblemen.”
Sowieso als persoonlijk verslag kan ik dit topic goed waarderen. Het zegt een en ander over jouw omgeving ik haal er even een belangrijke constatering van jou uit:
– “Het leven is zo simpel als wat. Ik ben het zelf die het nodeloos ingewikkeld maakt.”
Het begint qua mijn gevoel goed, je neemt verantwoording voor jezelf en begrijpt dat je een hele hoop bij jezelf moet zoeken. Ik weet dat je het hebt over DEZE samenleving wat ik ook een juiste constatering vind. Maar wellicht vertelt een andere samenleving toch iets over de algehele kosmos waar wij allen in leven. Om terug te komen op het leven dat zo simpel als wat is. Stel je wordt wakker in een 9 jarig lichaampje in een huis in Syrië of Irak. Je kijkt weg van de vervagende blik in de ogen van je geliefde waarvan het hoofd gescheiden wordt van het lichaam. Wat is het ingewikkelde van dit verhaal? De handelingen op zichzelf spreken voor zich. De onmeetbare immateriële schade is het probleem. Het idee op zich al maakt je al ziek (laat ik er maar vanuit gaan). Maar als je het hebt gezien en meegemaakt moet je het er maar meedoen. De een zou het beter doen als de ander. Ik denk dat de samenleving in Syrië een stuk harder is. En dat zullen ze ook nodig hebben om door de ellende heen te gaan, maar ook wie post-oorlog een bestaan op te bouwen. Bij de een zal geloof een uitstekende drijfveer zijn bij de ander haat. Nu kunnen wij zeggen dat haat geen goede drijfveer is. Maar wie zijn jij en ik om te zeggen de haat achter te laten. Welk grafiekje zou inzicht geven.
Nu lijk ik je het gevoel te geven dat ik wil zeggen dat je makkelijk praten hebt. Maar er is niks wat ik tegenspreek. Tevens spreek je voor je zelf (behalve dan “het leven is zo simpel als wat”, maar is een geldige constatering die een ieder mag maken)
Nu geef ik toe dat er veel mensen zijn en misschien behoor ik er ook wel bij, (ik weet het zelf niet volgen mijn psycholoog niet. ik twijfel.) die hele erge dingen hebben meegemaakt en dat als eeuwig excuus kunnen gebruiken om hun leven niet aan te pakken. Het is hun kracht, want zodra ze daar op beroepen hebben de meeste mensen geen antwoord meer.
De vraag die ik wil stellen is: kom je niet een beetje te vroeg tot deze conclusie? Want, hoewel ik het een aardig stuk vind (en zeker met The Way Of nature kan ik ver in meegaan) vind ik het wel een beetje jeugdig naïef (ik ben ook pas dertig hoor, daar niet van) en zou hier en daar een nuance van 10 boeken dik tussen kunnen. Maar desalniettemin in deze samenleving hebben we, relatief gezien, meer de neiging onszelf en elkaar de kist in te begrijpen.
En uh, oh dat politieke stukje laat ik maar even zitten….
@Maf
Zo’n heidens hipster deuntje spreekt jou meer aan dan Hommy en Emmy? Onbegrijpelijk.
Probeer eens te worden als een kind! Wat niet hetzelfde is als kinderlijk of kinds! 🙂
@Ettje: Om te worden als een kind, heb je een vader en een moeder nodig. Of, om de analogie van gans te blijven: een vader- en moederkip. Als die er niet meer zijn, is wording lastig. Dan is evident dat de kip aan het ei voorafgaat. 😉
@Ruub: Dank voor deze stichtelijke woorden en dito liedje. Fijn om te merken dat jij weer helemaal in de kudde bent opgenomen! 😉
Halverwege het verhaal zie ik een foto uit de film “the tree of life” staan. Laat die film mij nou net het antwoord zijn op deze preek.
@wilfred
Ehm, ja, iets met kromme stokken, rechte slagen en dwazen die zich overal thuis wanen :-).
@dsdre
Wat, zat er in die film een antwoord? Nóg maar eens kijken dan…
@allen
Dank voor alle commentaar op dit persoonlijke artikel! Maar als jullie vrezen dat dit een eindstation voor mij is, dan kan ik jullie geruststellen. Ik ben nog steeds een pelgrim op reis, vrees ik. Ik kan me namelijk echt niet voorstellen dat ik dit individualistische pragmatisme mijn leven lang kan volhouden. Daarvoor ben ik toch te ongeneselijk religieus besmet, ben ik bang.
@Derk
Ik neem aan dat je de keuze bedoeld voor mijn pragmatische ongeloof? Dan ben ik het zeker met je eens ja. Maar ik hoop ook niet dat je dit artikel niet ziet als een rechtsgeldig besluit. Ik zie het meer als een stapsteen in een proces.
En over deze samenleving en Syrië: helemaal mee eens. Ik heb makkelijk praten. Met een dergelijke pragmatische levensstijl maak je de keuze om géén antwoord te geven op dergelijke situaties. Je sluit onverschillig je ogen. Maar bij mij komt een dergelijk besluit eerder voort uit overbetrokkenheid: voor mijn gevoel soms als een Atlas de problemen van de wereld met me meedragen. En als je dan geen rasoptimist bent is dat best vermoeiend. Prachtig vertaald in dit nummer van Nick Cave:
@Derk
Over die onverschilligheid nogmaals: dat kwam prachtig tot uitdrukking in een debat tussen John Lennox en Pieter Kruit, dat ik afgelopen voorjaar bijwoonde.
Na een meeslepend verhaal over hoop, lijden en verlossing van John Lennox, Pieter Kruit geparafraseerd: een tsunamie is gewoon een gevolg van plaatectoniek, meer niet.
disclaimer: Martine van Veelen is in ieder geval in dit debat een ontzettend bijdehante tante die op de verkeerde momenten inbreekt en op een irritante en veel te triomfantelijke manier haar vragen stelt (zoiets van John Lennox heeft toch wel gelijk, en jij bent een domme atheïst), waar ze naar mijn idee vaak ook al een behoorlijke invulling mee geeft. Het kan volledig aan mij liggen, maar je bent gewaarschuwd 😉 #persoonlijkefrustratie
@drsdre
Het is inderdaad een prachtige film. Emanuel Rutten ziet er zelfs een theodicee in http://gjerutten.blogspot.nl/2011/07/terrences-theodicee.html Het is natuurlijk ook een beetje met een ironische gedachte van mij dat ik juist deze film ter verdediging van een ongelovige levenshouding aanvoer. Ik hoop niet dat je het als een persoonlijke aanval opvatte.
“En over deze samenleving en Syrië: helemaal mee eens. Ik heb makkelijk praten.”
‘T ging dus niet om het makkelijker praten. Ik gebruikte dat als extreem voorbeeld als mogelijkheid in deze kosmos. De betrokkenheid daar gelaten.
Maar bij mij komt een dergelijk besluit eerder voort uit overbetrokkenheid: voor mijn gevoel soms als een Atlas de problemen van de wereld met me meedragen.
Dat is ook de narigheid van kennis vergaren van het wereldnieuws.
Enfin, uiteindelijk ontkom ik ook niet aan westers denken. Er is daarom ook niets in je column wat ik tegenspreek. Dus al helemaal niet dat jij makkelijk praten hebt of zo.
@Ettje
Hoe doe je dat? Tips? 😉
@gansanders,
Zoals wel vaker herken ik veel in wat je schrijft. Mijn persoonlijke voorkeur voor het pragmatisme moge inmiddels ook wel bekend zijn, zal ik even niet over uitweiden.
Een klein puntje over jouw schema is dat ik denk dat het interpretatieschema denk ik wel belangrijker is. Het verleden is niet iets objectiefs. We hebben een beeld van ons eigen verleden dat zwaar beïnvloed is door ons interpretatiekader. Ook ons beeld van de toekomst wordt er door bepaald.
En goede keus wat betreft as i sat sadly by her side. Een van mijn favoriete nummers van een van mijn favoriete artiesten.
god has given you but on heart you are
not a home for the heart of your brothers
and god don’t care for your
benevolence anymore
than he cares for the lack of it in others
nor does he care for you to sit at
windows in judgement of the world he created
while sorrows pile up around you
ugly, useless and overinflated.
Mooier dan dat wordt het niet.
Punt is mijns inziens dat die over-empathie met de wereld en het overweldigende van alles wat er mis mee lijkt te zijn (en natuurlijk ook is) je ook kan verlammen en kan stoppen om daadwerkelijk wat te doen.
En dat is precies waar een gezonde pragmatische instelling wonderen kan doen 😉
@bramvandijk
Toch denk ik dat ik het geloof lastiger los kan laten dan jou (of andersom: geloof laat mij lastiger los 😉 ). Andere persoonlijkheid, ongeneselijk religieus of zoiets. Hoewel, jij bent er na al die jaren ook nog volop mee bezig hier op DS…
En over het gewicht van interpretatie: mee eens. We herinterpreteren het verleden continu volgens mij. Maarja elk schema en elke vergelijking gaat ergens mank.
Vraagjes aan de auteur:
Ben je misschien hedonistisch ingesteld en vind je dat moeilijk te rijmen met wat het ‘gangbare christendom’ (of nog erger: ‘evangelisch christendom’) lijkt voor te staan?
Waarom sluiten geloven en pragmatisch denken elkaar uit? Valt in de pkn-hoek nog wel mee denk ik. Bovendien, je conclusie lezende over hoe jij verder wil: Waarom moet je daarvoor stoppen met geloven? Is de eigenlijke titel misschien: “Ik was evangelico, ik word pragmaticus”?
Jij vindt je geloof een vastgelopen schip. Ik denk eerder aan een computer is die aan het vastlopen is, en dus even opnieuw moet worden opgestart.
Ik stelde deze vragen omdat ik ook van de evangelische paplepel heb gegeten. Ik geloof nog steeds, maar ben het niet meer eens met dopen in water, vlaggen in de kerkdienst, oneindige hellestraf, Goddelijke drie-eenheid, de kans te horen te krijgen dat God een ander leven voor je bedoeld had dan wat je hebt geleefd, dat er nu al mensen aan het feesten zijn in de hemel, dat Satan eerst een engel van God was en uit de hemel gevallen is, de enorme nadruk op ‘kiezen voor Jezus’ en ‘wat zou Jezus doen’, het portret van God als wraaklustige die voor een select groepje mensen een escape-route namelijk Jezus heeft gemaakt, en nog wat van dat soort zaken. Oftewel: ik heb al eens een rebootje gehad.
@gansanders
Mooi doordacht en ironisch stuk, en voor mij heel herkenbaar, hoewel ik zelf niet uit een streng gelovig milieu kom. Nou ja, je verwijst niet voor niets naar mijn liedje over deze thematiek. 😉
Ik wil het nog een keer goed lezen inclusief alle linkjes. Op dit moment vallen me een paar dingen op:
je opent met:
Verderop zeg je:
Tegelijk erken je dat er gelovigen zijn die hun geloof als praktische leidraad voor hun leven hanteren. Voor sommigen bestaat er dus geen tegenstelling tussen geloof en een pragmatische levenshouding. Eigenlijk is het dus niet het ‘geloof’ zelf dat zaken nodeloos ingewikkeld maakt, maar de manier waarop je er mee omgaat. Op het moment dat je vragen gaat stellen of gaat nadenken over bepaalde geloofszekerheden blijken die opeens nogal ongerijmd en moeilijk houdbaar te zijn. En geen antwoord te geven op de vragen waar je werkelijk mee zit. Het zijn dus de vragen die het geloof nodeloos ingewikkeld maken, omdat het geloof niet bedoeld is om of berekend is op het stellen van lastige vragen. Het is dus de interactie of kortsluiting tussen twijfelend gelovige en onbetwijfelbaar geloof die complicaties veroorzaakt.
Daarmee wil ik niet zeggen dat het fout is om die vragen te stellen. Dat is niet aan de orde. Ik vrees dat het een ongeneeslijke karaktertrek is, die je op zich wel kan nuttig counteren met een training in pragmatisme, langs de lijnen die je uitzet, zodat je dagelijks leven wat hanteerbaarder en overzichtelijker wordt. Maar uiteindelijk gaat het nooit echt over, die bevragende houding. Ik bedoel, op een gegeven moment ga je ook weer vragen stellen over de grondslagen en uitgangspunten van die pragmatische filosofie. En die blijken dan toch ook weer niet waterdicht. De meeste zelfhulpboeken op dat gebied belanden uiteindelijk niet voor niets in het tweedehands circuit.
Het beste is om het maar met het nodige mededogen en ironie te accepteren. Misschien is het wel helemaal niet mogelijk om een consequente en consistente levenshouding te ontwikkelen, die op elke situatie een antwoord geeft. Eerlijk gezegd is dat een understatement. Hoewel…;-)
@Gans.
Ik voel me niet zo snel persoonlijk aangevallen. Ben benieuwd hoe jij die boodschap uit die film hebt gehaald.
@Rob2
Nee, ik ben (helaas) meer een tobber die teveel nadenkt en dan vergeet wat van het leven genieten ook alweer is 😉
Nee, dat doen ze inderdaad niet. Ik ben een jaar geleden nog een aantal maanden regelmatig naar een middenorthodoxe PKN geweest en dat bevestigde helemaal wat jij hier beweert. Daar voelde ik me eigenlijk best thuis. Ik sluit niet uit dat het verdwaalde schaap ooit nog’s terug wandelt 😉 (om maar even twee gelijkenissen door elkaar te halen) 😉
Zou dus kunnen. Hoewel ik het vaak helemaal niet comfortabel vind, leef noodgedwongen met een open einde. De kreet: ‘ik stop met geloven’, komt soms regelrecht uit mijn hart, dus ook in dit artikel. Maar inmiddels weet ik dat die buien weer overgaan. Er zijn personen die geloof definitief achter zich lijken te kunnen laten, maar dat zal mij wel nooit lukken. Heeft denk ik ook sterk met persoonlijkheid te maken.
@flipsonius
Als je goed leest, zeg ik dat ook min of meer. Neemt niet weg dat de evangelicale, maranatha, Bijbel-als-het-onfeilbare-Woord manier van geloven me zwaar hebben toegetakeld en een alternatieve meer open manier van geloven dan niet eenvoudig aan te leren zijn.
Hoor ik “het boek van vlinders” hier? 😉
Ik denk (helaas?) dat ik moet instemmen met je analyse. Maar, stiekem heb ik de hoop dat ik uiteindelijk een manier van leven vind waarin deze dingen een beetje een evenwicht hebben gevonden en een praktische uitingsvorm hebben. Tot die tijd maar zo nu en dan een noodgreep naar ’t pragmatisme, of een artikeltje op DS, als het allemaal teveel uit de hand loopt 😉
@gansanders
said it all! 😉 briljant!
En dan maar je kop gaan breken over wat Jezus dan wel bedoeld zou hebben……terwijl het woordje ‘niet’ misschien wel gewoon is gesneuveld in de redactie van de oorspronkelijke tekst 😉
@Drsdre
In dit artikel gebruik ik slechts één aspect uit mijn interpretatie van die film en overbelicht dat lichtelijk. Ik geef daarmee een beetje af tegen het al te piëtistische ‘veilig in Jezus armen’-geloof af.
Heel kort samengevat is mijn interpretatie dat ‘the way of nature’ en ‘way of grace’ niet zonder elkaar kunnen en in evenwicht horen te zijn. Maar om dat goed duidelijk te maken, zou ik uit moeten leggen hoe ik de concepten ‘the way of nature’ en ‘way of grace’ geïnterpreteerd heb en dat gaat me voor nu te ver.
@gansanders; Heb je hier wat aan? “Jezus roept ons op te worden als een kind. Als de discipelen Hem vragen wie de grootste is in het Koninkrijk der hemelen, plaatst Jezus een kind in hun midden en zegt: “Voorwaar Ik zeg u, wanneer gij u niet bekeert en wordt als de kinderen, zult gij het Koninkrijk der hemelen voorzeker niet binnengaan. Wie nu zichzelf gering zal achten als dit kind, die is de grootste in het Koninkrijk der hemelen” (Matth.18:1-4).”
@Ettje
Met dat stuk heb ik zoiets van: wat moet je ermee holadije. Wat wil Jezus daarmee zeggen. Bij kinderen is het pure er best snel vanaf. Ik kan mij herinneren dat mijn broertje in groep 3 keihard werd gepest. Er gebeurde dingen die volwassenen niet 123 doen. Laten we het zo stellen: meedogenlozer dan ik ooit bij een volwassene heb gezien. (Waarschijnlijk omdat je als kind wat meer mogelijkheden hebt qua pesten.)
Anyway, je moet niet alles voor zoete koek aannemen van Jezus.
@ettje
Je ontkomt er niet aan bij dergelijke teksten dat je ze moet interpreteren. Vroeger was ik me misschien niet eens bewust van die stap, nu wel. Ik vrees dat het hoogst haalbare voor mij is dat ik zoiets alleen nog kan vanuit een soort tweede naïviteit: http://karlbarth.nl/boer-mythe-logos/
Stukje psychologie http://www.12accede.nl/transactionele-analyse.html
Wie eerlijk kijkt naar de evangelische beweging heeft alle reden om af te vallen, vind ik. Toch moet je goed bedenken dat het christendom heel wat breder is dan de evangelische beweging. De evangelische beweging vind zichzelf belangrijk maar is pas van de laatste 150 jaar. Dat is een kort tijdsbestek op een 2000 jaar oude religie die ook nog eens terug gaat op het Joodse geloof dat nog ouder is. Ik heb het idee dat je interpretatiekader op het christelijk geloof nog teveel bepaald door het evangelische geloof en je afzet daartegen.
@Jan-Peter; AMEN!
@Jan-Peter
Ik in ieder geval wel. Maar ook tegen mijn gereformeerde achtergrond. Maar omdat ik tot nu toe twee keer een soort van levensbeschouwelijke zekerheid dacht te hebben verzet ik me ook tegen mijn atheïstische denken van nu. Ik wil iets en geen idee wat dat is. Misschien is er door mijn christelijke opvoeding een bepaalde ruimte ontstaan wat ik opgevuld moet hebben, waar de antwoorden uitkomen. Ik denk altijd dat mijn atheïstische beeld leger is dan dat van iemand die altijd al atheïstisch is geweest. Dit omdat hij/zij beter zijn eigen antwoorden heeft kunnen zoeken in het hier en nu en verder niks. Al schrijvende kom ik er achter dat ik mij tegen niks afzet. Alsof dat iets is. Ik bedoel in de context van materie is niet bewezen dat niks ook werkelijk niks is. Okay ik plemp dit maar, spijt komt morgen. #teveelgedronken
@Derk; wat je moet met dat ‘stukje’? Gewoon lezen, herlezen, er op kauwen, weer lezen, net zo lang tot je het snapt! En dan niet langer blijven schoppen en met non-argumenten komen of je broertje erbij halen… 🙂
@Jan Peter/ Gans Anders
Amen.
Het grootste mankement vd evangelische beweging is prima te traceren in het eenvoudige schema van Gans Anders.
Zoals het tegenover elkaar zetten van lijden en geluk, terwijl deze zaken naast elkaar lopen en elkaar kunnen versterken en het stukje tekst hieronder:
Uhhh, wie zegt dat het geloof/cq Gods aanwezigheid perse een stabiliserend en positief effect moet hebben?
En wat versta je zelf überhaupt onder stabilisatie en een positief effect?
Ik heb vaak de indruk dat het bij veel mensen (waaronder mezelf) meer om de gewenste bijproducten gaat (gezondheid, voorspoed rijkdom) , als je naar God zoekt, dan om God zelf.
De christelijke God zelf is namelijk moeilijk te pruimen vanwege zijn oncontroleerbaarheid. Is HIj toornig? of niet? Gaat Hij je redden of laat Hij je eeuwig verloren gaan?
Zegent HIj je of vervloekt Hij je? De zegen wordt bovendien nooit makkelijk verkregen (de deportatie van Jozef, de lijdensweg van Jezus)
Daarom is er religie, zoals de evangelische beweging bedacht heeft. Door eenvoudige schema’s hebben we het idee dat we controle hebben over God, de zegen en de vloek. Dat schema is er vooral voor bedoeld om het lijden aan ons menselijke bestaan tegen te gaan.
Bedoel je dat de kip nergens te bekennen valt als je om je heen kijkt naar liefde en acceptatie tussen mensen?
In dit verhaal ziet het plaatje er zo uit:
De kip =God
De liefde van God zou je moeten zien in de liefde en acceptatie van de medemens
Dat is wel een aparte conclusie aangezien de wereld toch wel een aardige puinhoop is. Van God blijft dan logischerwijs zo goed als niets meer over.
Voor het ervaren van de goddelijke liefde ben ik dus volgens jouw verhaal compleet afhankelijk van mijn medemens.
Ik denk zelf niet dat het zo in elkaar zit. De liefde tussen mensen is denk ik een afspiegeling van Gods liefde.
God is een apart opererend persoon die liefde kan schenken als mensen dat nalaten (gelukkig maar, en dat is voor mij ook meteen het sterkste “bewijs” van zijn aanwezigheid)
k*u*t
De tekst is niet goed gegaan met quote enzo
Even overnieuw:
@Jan Peter/ Gans Anders
Amen plus 1.
Het grootste mankement vd evangelische beweging is prima te traceren in het eenvoudige schema van Gans Anders.
Zoals het tegenover elkaar zetten van lijden en geluk, terwijl deze zaken naast elkaar lopen en elkaar kunnen versterken en het stukje tekst hieronder:
Uhhh, wie zegt dat het geloof/cq Gods aanwezigheid perse een stabiliserend en positief effect moet hebben?
En wat versta je zelf überhaupt onder stabilisatie en een positief effect?
Ik heb vaak de indruk dat het bij veel mensen (waaronder mezelf) meer om de gewenste bijproducten gaat (gezondheid, voorspoed rijkdom) , als je naar God zoekt, dan om God zelf.
De christelijke God zelf is namelijk moeilijk te pruimen vanwege zijn oncontroleerbaarheid. Is HIj toornig? of niet? Gaat Hij je redden of laat Hij je eeuwig verloren gaan?
Zegent HIj je of vervloekt Hij je? De zegen wordt bovendien nooit makkelijk verkregen (de deportatie van Jozef, de lijdensweg van Jezus)
Daarom is er religie, zoals de evangelische beweging bedacht heeft. Door eenvoudige dogma’s hebben we het idee dat we controle hebben over God, de zegen en de vloek. Dat schema is er vooral voor bedoeld om het lijden aan ons menselijke bestaan tegen te gaan.
Bedoel je dat de kip nergens te bekennen valt als je om je heen kijkt naar liefde en acceptatie tussen mensen?
In dit verhaal ziet het plaatje er zo uit:
De kip =God
De liefde van God zou je moeten zien in de liefde en acceptatie van de medemens
Dat is wel een aparte conclusie aangezien de wereld toch wel een aardige puinhoop is. Van God blijft dan logischerwijs zo goed als niets meer over.
Voor het ervaren van de goddelijke liefde ben ik dus volgens jouw verhaal compleet afhankelijk van mijn medemens.
Ik denk zelf niet dat het zo in elkaar zit. De liefde tussen mensen is denk ik een afspiegeling van Gods liefde.
God is een apart opererend persoon die liefde kan schenken als mensen dat nalaten (gelukkig maar, en dat is voor mij ook meteen het sterkste “bewijs” van zijn aanwezigheid)
Ik heb overigens nooit gezien dat het lekker schuilen onder Gods vleugels meteen betekende dat alle aardse problemen van de baan waren.
Helemaal waar. Natuurlijk kunnen we de feitelijke gebeurtenissen zelf niet meer veranderen, maar we hebben wel invloed op hoe we – met terugwerkende kracht – die gebeurtenissen inkleuren en meenemen in het heden. En dan spreek ik uit ervaring.
@rob
In dit stuk schop ik tegen een aantal karikaturen, die ik in mijn omgeving en in mijn eigen geloof soms ervoer. Als dan fundamentele twijfels zich aandienen, kan je je behoorlijk bedrogen voelen. Dat jij en veel andere gelovigen er gezonder mee omgaan, daar ben ik blij mee.
Een zijspoortje: wat mij opvalt is dat de debatten tussen orthodoxie en vrijzinnigheid, geloven in een postmoderne tijd etc. hoofdzakelijk in de westerse wereld gevoerd lijken te worden. Gevolg van die debatten lijkt te zijn dat er niet meer over ‘het christelijke geloof’ gesproken kan worden. Er is meer een veelkleurig palet ontstaan, waar alle levensovertuigingen van overtuigd atheist via agnost en openminded gelovig tot overtuigd evangelicaal te vinden zijn, zonder harde overgangen.
In landen waar het christendom onderdrukt wordt, lijken die nuances niet te bestaan. Je bent toegewijd christen, of je bent het niet. Ik denk aan verhalen als http://www.eo.nl/geloven/themas/samen-beleven/item/videofragmenten-interview-andrew-white/ Voor deze gelovigen lijken de heilsfeiten klip en klaar, en ze halen hun troost uit de zaken (zoals bij Chistus zijn na de dood) waarover postmoderne christenen hun twijfels hebben. Ook hebben ze regelmatig intense en (voor hen) overtuigende godservaringen. Voor hen zou een meer liberaal geloof ondenkbaar zijn.
Atheisten zullen dergelijke verschijnselen simpelweg anders interpreteren en wegverklaren. Maar wat doen meer postmoderne gelovigen hiermee? De ervaring van deze onderdrukte gelovigen laten staan, maar hun meer zwart-wit overtuigingen niet al te serieus nemen?
@gansanders
Ja en nee. Mijn inschatting zou inderdaad zijn dat ik gevoelsmatig makkelijker afstand heb genomen. Maar tegelijkertijd zijn daar bij mij ook wel heel wat jaren overheen gegaan. En vervolgens zit ik inderdaad nog steeds hier. Gewoon omdat het me blijft boeien. Ik heb het in die zin al opgegeven en geaccepteerd dat het een deel is van mijn leven en ik er altijd wel op een of andere manier mee bezig zal blijven.
@rob2
Interessant. Daar noem je wel wel zo’n beetje alle klassieke dogma’s van het christendom. Zou je een keer iets kunnen schrijven over wat er dan nog wel overblijft, wat nog de toegevoegde waarde is van waar je bent uitgekomen Mag ook prima als nieuw artikel als je wil.
@Bram
Je schrijft er boven: “Gewoon omdat het me blijft boeien.”
Maar dat er mee bezig blijven, is dat echt puur je intellectuele interesse? Of is het toch ook omdat je zo gevormd bent door je geloof en de cultuur daar omheen dat je er gewoon nooit meer echt los van komt? Heb je daar trouwens wel behoefte aan, er ‘los van komen’?
Als ik eerlijk ben vind ik dat zelf namelijk nog wel een worsteling. Zowel het niet kunnen (juist als ex-christen merk ik pas hoe dat christelijk geloof nog steeds alles doordringt, zowel bij mezelf als in de wereld om me heen) maar ook in het willen: ergens ‘durf’ ik het ook niet helemaal los te laten ofzo. Alsof ik dan één van de veles mogelijke route op ‘het levenspad’ moedwillig afsluit. Zoiets.
Vanavond ‘Messiah Masterclass’ teruggekeken. Prachtig, indrukwekkend, kippenvel, juist ook vanwege het concept waarbij niet-gelovigen zich kwetsbaar inleven in de boodschap van het evangelie, en dat nog heel overtuigend doen ook. Maar ergens word ik er ook een beetje sjaggie van: je ontkomt er gewoon écht niet aan, zelfs zonder Visie. 😉
Je gebruikt trouwens de woorden ‘opgegeven en geaccepteerd’. Weet niet of je dat min of meer met een knipoog bedoelt, maar is er wel een periode geweest dat je je ook echt los wilde maken van je ‘christelijke achtergrond’?
Hee, je staat verkeerd! 😦
Beter! 🙂
Rob ik vraag me af in hoeverre je de theologie van bijvoorbeeld de Drie-eenheid hebt bestudeerd, net zoals de andere punten die je noemt. Daarvoor moet je lezen de theologische werken van de eerste eeuwen, of een gedegen boekwerk erover gegrond in de traditionele theologie.
Net zoals gereformeerd en evangelisch kennen nog niet eens kennis is 1/3 van de christenheid door de eeuwen heen, waar blijft 2/3 van de christenheid? Begon het soms allemaal met Luther? Of Calvijn? Durf verder te kijken. 😉