Als gebruiker van de sympathieke muzikantensite Bandcamp – een platform waar amateurs en professionals hun producties kunnen publiceren en onder de aandacht van potentiele luisteraars / kopers kunnen brengen – grasduin ik vaak in de categorie ‘Nederlandstalig’, om te kijken wat mijn collega’s zoal aan muziek uitbrengen. Het viel mij op dat de cd ‘Licht Aan’ van ‘Schrijvers voor Gerechtigheid’ al wekenlang op nummer 1 stond. Ik besloot om eens een kijkje te nemen, en ik las de volgende tekst:

Als kerk willen we zingen we over de dingen waar Gods hart vol van is. Gods hart klopt voor gerechtigheid, maar toch zingen we daar weinig over. Daarom maakt Schrijvers voor Gerechtigheid nieuwe, Nederlandstalige liederen over gerechtigheid en armoede om te zingen in de kerk.
https://svgerechtigheid.bandcamp.com/album/licht-aan

Suikerbroodakkoorden

Mijn nieuwsgierigheid was gewekt, en ik ken mezelf wel, ik kon het dus weer niet laten en besloot om er eens een avondje voor te gaan zitten, om de hele cd te beluisteren. Zingen over gerechtigheid en armoede vanuit evangelische inspiratie, dat deed mij (oude zak) denken aan de Woodbrookers, christensocialisten, de Quakers, de Civil Rights Movement van Martin Luther King en de bijbehorende soundtrack: ‘We shall overcome’, de Staples, Pete Seeger, de jonge Bob Dylan, Curtis Mayfield, kortom, christenactivisme voor een betere en rechtvaardige wereld. Dat leek me een welkom alternatief.

Ik beluister de eerste vijf nummers, en ik moet zeggen, het valt me niet mee. Ik hoor de standaard opwekkingsconfectie: melodieuze beschaafde rock, simpele nogal zoetige melodieën, begeleid door een opeenvolging van suikerbroodakkoorden, gitaren die verzuipen in de galm en delay, mooi en gevoelig maar nogal onpersoonlijk gezongen. Kortom, Opwekking, Michael W. Smith, Jars of Clay, WOW-gospelcompilaties.

Na vijf nummers achter elkaar hou ik het even voor gezien, het glazuur begint van mijn tanden te springen, mede door de teksten. Het lijkt weer een en al lofprijs en aanbidding, God is groot en sterk, God is eerlijk, Hij maakt van elke dag één groot feest, Hij neemt ons mee naar buiten, waar mensen vrolijk zijn en lachen. Ik krijg associaties met de Anton Pieck-achtige illustraties uit ‘de Wachttoren’, u kent ze vast wel. En nergens een concrete verwijzing naar hoe je, geïnspireerd door het evangelie, onrecht en armoede te lijf zou moeten gaan. Laat staan dat deze thema’s ook maar ergens concreet benoemd wordt.

Te lievig?

De volgende dag besluit ik om de volgorde om te draaien: eerst maar eens de teksten en de toelichtingen lezen (die staan overigens niet op Bandcamp, maar op de website van Schrijvers voor Gerechtigheid), er een paar uitpikken en dan naar de muziek luisteren. Gelukkig blijken er toch een paar teksten wat steviger (hoewel soms wat obligaat en clichématig) op het onderwerp in te gaan, en na een paar keer luisteren komt de muziek van deze songs ook een stuk beter door, ook al omdat de zang (van onder andere Amanda Lock, Pearl Jozefszoon en Elise Mannah) hier gepassioneerder en persoonlijker klinkt, met als positieve uitschieters: ‘Maak ons hart onrustig’, de stevige rocker ‘Hemel dichterbij,‘Wat gaan we nu doen’, en tenslotte ‘Lieve God’, dat niet had misstaan op de Dwaze Schare-cd ‘Heer ik twijfel’.

Maar eerlijk gezegd, het geheel overtuigt me niet echt. Natuurlijk is het naïef van mij om te veronderstellen dat dit project echt vernieuwende muziek beoogde te introduceren. Het gaat vooral om de teksten en de thema’s. Maar ook daarbij krijg ik de indruk dat men vooral Gods verjaardagsfeestje niet wil versjteren: er moeten slingers en ballonnen worden opgehangen, de jarige moet worden toegezongen en het is al heel gewaagd dat er een paar aarzelende kritische vragen worden gesteld, waarbij de schaamte over de eigen onmacht overheerst.

Conclusie

Afgezien daarvan: voor liefhebbers van het genre is het zeker een aanrader: voor slechts een tientje kan je zestien liederen in hoge kwaliteit (mp4 of Apple lossless) audio downloaden (dat is weinig in vergelijking met de opwekking-cd’s), de productie is perfect, de muziek ligt goed in het gehoor en er wordt zonder meer mooi en professioneel gezongen en gespeeld. En sowieso een goed idee om de muziek via Bandcamp ter beschikking te stellen, zodat de luisteraar de nummers gratis kan horen alvorens tot aankoop te besluiten.

Minpuntje is dat de teksten niet op Bandcamp staan (en dat is hooguit een halfuurtje copypasten, beste makers!) en dat de muzikanten niet in de credits worden vermeld. En Bandcamp biedt daarnaast ook alle ruimte om de liederen stuk voor stuk toe te lichten. Wie meer wil weten over de achtergronden en de totstandkoming moet nu echter naar http://www.schrijversvoorgerechtigheid.nl/licht-aan/ surfen.

Maar toch: gemiste kans?

Mijn eigen oordeel samengevat: ik vind het beslist een sympathiek initiatief om heikele sociale problemen zoals armoede, onrecht en asielproblematiek op de evangelische kaart te zetten. Maar qua teksten had het wat mij betreft wel een stuk gedurfder en geprononceerder gemogen. Nu blijft het bij een voorzichtig verkennen. Muzikaal zouden de ‘Schrijvers’ zich wat minder moeten richten op de mainstream gospelindustrie en meer hun eigen weg gaan.

Op de officiële website van ‘Schrijvers voor Gerechtigheid’ staat een demoversie van het openingslied ‘Met open armen’, met twee akoestische gitaren, harmonium en zang: een stuk intiemer en authentieker (in het idioom van de ‘American Recordings’ van Johnny Cash en Rick Rubin), en daarmee komen tekst (die over de Vluchtkerk blijkt te gaan) en melodie opeens stukken beter tot hun recht dan in de officiële Michael Smith-powerpopversie. Dat smaakt wat mij betreft echt naar meer. Ik vind het mooi, en het is die versie die ik dan ook tot slot wil laten horen.