De mens, Adam, had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger en bracht Kaïn ter wereld. ‘Met de hulp van de HEER,’ zei ze, ‘heb ik het leven geschonken aan een man!’ Later bracht ze zijn broer ter wereld, Abel. Abel werd herder, Kaïn werd landbouwer.
Op een keer bracht Kaïn de HEER een offer van wat hij had geoogst. Ook Abel bracht een offer; van de eerstgeboren dieren van zijn kudde koos hij de mooiste uit. De HEER merkte Abel en zijn offer op, maar voor Kaïn en zijn offer had hij geen oog. Dat maakte Kaïn woedend, zijn blik werd donker. Kaïn zei tegen zijn broer Abel: ‘Laten we het veld in gaan.’ Toen ze daar waren, viel hij zijn broer aan en sloeg hem dood. Toen vroeg de HEER: ‘Waar is Abel, je broer?’ ‘Dat weet ik niet,’ antwoordde Kaïn. ‘Moet ik soms waken over mijn broer?’
‘Eindelijk heeft de mens een man voortgebracht,’ prees de HEER Kaïn. ‘Uit de aarde is een krachtig wezen ontsproten, de bovenmens die zich door machthebbers niet de wil laat opleggen en zich door geestelijke autoriteiten niet laat leiden. Eén die de kleinzielige menselijke moraal overstegen heeft en minachtend neerkijkt op het gewoel van de mensen. De mensheid zal nooit meer hetzelfde zijn.
Waar mensen eens probeerden om vreedzaam samen te leven, hoe moeilijk dat ook is, zal vanaf nu de verdeeldheid heersen. De sterke zal leven, de zwakke zal zijn slaaf zijn. De sterke man zal allen zijn wil opleggen, zelfs zijn eigen nageslacht. De arme zal bij je komen bedelen om een broodkruimel, jij werpt hem stenen toe, voor zijn ogen zal jij het voedsel verspillen. Om het bloed dat je vergoten hebt, het roept tot mij uit de diepte van de aarde, zal jij de eerste heerser zijn over de aarde.’
Kaïn zei tegen de Heer: ‘Die straf is te zwaar. Iedereen zal mij haten, zelfs mijn kinderen zullen mijn dood wensen en mijn bezittingen begeren. Ik zal heersen over mijn vrouw, maar mijn geliefde verliezen. Ik zal eten tot mijn buik springt en mijn darmen scheuren, maar nog zal ik niet verzadigd zijn. Ik zal levens nemen, maar niet weten wat leven is. Maak mij toch tot een mens onder de mensen.’
Toen ging Kaïn bij de HEER vandaan en hij vestigde zich in Nod, een land ten oosten van Eden.
(Bron)
Dwaze Schare 
😀
Of misschien toch beter 😦
Is mij eigenlijk nooit zo binnen gekomen dat het een vloek is dat de man over zijn vrouw zal heersen. Ik moet zeggen: wel logisch. Uiteindelijk is het een verantwoording waardoor je alleen maar kan verliezen. Tenminste op een manier herken ik de pijn en het falen en dat gaat zo ver dat ik het wel wil benoemen maar geen voorbeeld kan opnoemen. Schaamte is verdringen.
Ik vraag me af waarom de Schepper het offer van Abel wel aannam en dat van Kaïn niet. Ik weet dat daar achteraf theologisch Jezus in geprojecteerd kan worden, maar puur vanuit het oerverhaal zelf vind ik dat toch merkwaardig. De Schepper lijkt nogal selectief en willekeurig in zijn waardering. Je moet blijkbaar erg uitkijken met oogstfeesten, want die groenten vallen niet in goede aarde. Je kunt beter een vleeseter zijn.
Het vervolg begrijp ik niet zo: de tekst van DH wijkt af van de brontekst. Wat is de gedachte daar achter? Of het misschien en apocriefe variant?
@Johan
En zeker zo interessant is hoe Kaïn en Abel wisten (dachten te weten) dat god het ene offer wel aannam en het andere niet.
Of is dit de interpretatie van Abel geweest en heeft hij Kaïn daarmee net zo lang lopen sarren totdat die terugsloeg?
@Johan
Ik kan je wel een linkje naar biblija.net sturen 😉 Het idee van een stuk als dit, zoals eerder bijvoorbeeld dat rare stuk over Jezus tegen belastingen, is dat je ermee op een andere (en daarmee hopelijk een frisse) manier naar een bijbeltekst kan kijken.
@Bram
Ik herinner me een kindertekening waarop de rookpluimen van Abels offer sierlijk omhoog pluimden tot in de hemel, en die van Kaïn bleven hangen als dikke laaghangende smog. 🙂
@Bokkepoot: Ja, ik ook. Volgens mij stond er in onze kinderbijbel ook dat dat was wat er gebeurde: de rook van het offer van Abel steeg op en de rook van het offer van Kain bereikte God niet. De invloed van dergelijke verhalen is zelfs zo sterk, dat ik ooit een keer op zoek ben geweest naar de plaats in de bijbel waar dat stond, dat de rook van Abels offer wel en Kains offer niet opsteeg. Tevergeefs, natuurlijk. 😉
@Johan, Bram: Ik vind het nog steeds de meest plausibele optie dat de auteur(s) van Genesis hier oudere tradities volgden, zoals Atrahasis, waarin overpopulatie een probleem was. Vervolgens wordt de nomadische levensstijl aangeprezen (dat is in de eerste hoofdstukken denk ik een bredere tendens, denk ook aan het verhaal over de torenbouw van Babel). Dat Abel een herder was, geeft hem automatisch een voorsprong.
Mee speelt in Genesis natuurlijk ook dat Kain (in de weergave van de Naardense bijbel) “dienaar van de bloedrode grond” werd. Dezelfde grond die God vervloekt had.
Als je de vraag stelt hoe Abel of Kain kon weten dat god hun offer wel of niet aannam, veronderstel je dat je met een historisch verslag van doen hebt. 😉
Je zou in dat geval echter kunnen veronderstellen dat het acht slaan op een offer blijkt uit voorspoed.
Misschien viel het offer van Kain de Heer minder welgevallig omdat hij Abel doodsloeg uit jaloezie en is dit een fraai stukje voorkennis van De Heer.
Ik heb het altijd zo begrepen – en dat haal ik eigenlijk vrij letterlijk uit de tekst – dat Abel oprecht was in zijn offer, en Kaïn niet. Dat zou zich ook uitwijzen in het feit dat Kaïn meteen boos wordt als God niet reageert. Door niet op het offer in te gaan legt God de vinger op de zere plek.
@Bokkepoot: We zullen het maar niet over de vertaling en uitleg van vers 7 gaan hebben. Dat is een mijnenveld. 😉
@Wilfred
Oh, kan best. In die paar Nederlandstalige vertalingen die ik er zo snel bij pak staat er allemaal iets in de trant van “wat kijk je moeilijk? Zit je een scheet dwars ofzo?” 🙂
In elk geval heb ik het altijd zo gelezen dat Kaïn niet oprecht was in zijn offer. Of het is me zo aangeleerd.
@Bokkepoot: Maar ik denk dat in de meeste vertalingen ook duidelijk is dat Kains gezicht betrekt vanwege het feit dat god geen acht slaat op zijn offer. Wat god dan vervolgens precies zegt tegen Kain en wat dat betekent, daarover verschillen de geleerden (en b.v. ook de LXX t.o.v. de Massoretische tekst) van mening. Maar ik zal je er niet mee vermoeien.
In mijn optiek maakt dat weinig uit. Ik zie dat eigenlijk allemaal als een inleiding om een tegenstelling te creeren tussen twee groepen mensen: de lijn van Kain en de lijn van Set. Met de verkiezing van de lijn van Set wordt overigens ook de gewoonte ingeluid om de eerstgeborene niet de eerste plaats te geven. Maar dat terzijde. 😉
@bokkepoot
Dat verhaal ken ik ook, maar echt plausibel vind ik het niet.
Ook dat is wat mij betreft een redenatie achteraf. Kaïn wordt pas boos nadat god zijn offer niet heeft aangenomen. Of hij oprecht was is niet op te maken uit de tekst.
De interpretatie is niet zo gek, omdat de daden van god nu eenmaal altijd goedgepraat moeten worden. Maar als je de tekst volgt, dan is de keuze voor Abel en niet Kaïn net zo willekeurig als die voor Jakob en niet Ezau, of Israël en niet de Filistijnen. Zeker in het oude testament hield god er nogal zijn persoonlijke vriendjes op na.
@Wilfred
Kan, maar aangezien voorspoed over het algemeen vrij persistent is, is het gek om dat van een steeds herhalend offer af te laten hangen. Maar goed, het is denk ik wel de meest voor de hand liggende optie.
Als je mijn vraag letterlijk neemt wel 😉 Maar het bestaan van dit verhaal veronderstelt dat het een reële mogelijkheid was, dat god je offer wel of niet accepteerde. Dat fascineert mij, hoe konden mensen weten of god een offer wel of niet accepteerde? En heeft dit ertoe geleid dat ze zulke gedetailleerde offerwetten hebben opgesteld, om de kans dat god hun offer accepteert maar te maximaliseren?
@Wilfred
Dat is volgens Hesiodos ook de reden voor de oorlog om Troje. Door overbevolking was er een oorlog nodig en dat verklaart ook waarom de goden aan beide kanten van het conflict meehielpen.
Het heeft ons ‘The brotherhood of Nod’ gegeven in Command & Conquer.
@Bram:
In de tijd van de lezers was het natuurlijk de priester die je die zekerheid gaf (dan moest je daar natuurlijk wel in geloven 😉 ). Als je aan de voorwaarden voldeed en een goed offer bracht, verzekerde hij je van gods welgevallen. Het is mij niet duidelijk hoe zonder priesters die zekerheid verkregen zou kunnen worden.
@Wilfred
De priesters hadden de dreiging van een mislukt offer natuurlijk ook nodig voor hun eigen autoriteit. Denk hierbij niet alleen aan Kaïn en Abel, maar ook aan koning Saul en Samuel. Wat dat betreft zijn dergelijke verhalen als afschrikking ontzettend nuttig, voor de priesters in ieder geval 😉
Ik ervaar het brengen van een mislukt offer altijd bij het zingen van opwekkingsliederen. Altijd het idee dat ik getroffen kan worden door een bliksemschicht bij het zingen van ‘verlicht mij’ (dat is vast niet ‘de verlichting’ als stroming), of ‘zet mij in vuur en vlam voor u’.
Ook heel aardig : ‘Kom heil’ge Geest, stort op ons uw vuur.’
Zeker heil’ge geest -dingen vond ik altijd eng. Maar echt overdreven. Ik weet nog dat ik op opwekking tegen een vriend op zei dat ik behoorlijk de geest in mijn bast had. Ik pakte een jointje en zei voor de gein: en die gaan we er nu mooi even uitroken. Ik betrapte mezelf in de maanden daarna dat ik mij stiekem zorgen maakte over mijn behoudenis.
@Derk: en, maak je je nogsteeds zorgen?
@ardbeg10y
Natuurlijk niet. Hoewel, http://www.verhoevenmarc.be/PDF/verblind.pdf (-;
@Derk: Altijd lekker manipulatief dat soort brieven 🙂
Mooie tekening…
@Bram: Zeker. De arme Saul moet het trouwens in alle verhalen ontgelden. Het is wel duidelijk welke bloedlijn de opdracht voor het schrijven gegeven heeft. 😉
@Wilfred,
Wou je beweren dat de bijbelschrijvers niet objectief waren?
@engel: Geen enkele schrijver is objectief. Zelfs jij niet. 😉
@Wilfred,
Ik doe tenminste nog een poging.
En ik heb nooit geweten dat deze moord met twee handen is geschied, laat staan met zo’n basaltblok?
@Ton: Vrijheid van de kunstenaar. Die leest niet letterlijk. 😉
En Abel meteen sancto subito ?
@Ton: Nee, die stralen die je ziet zijn veeleer de grafische weergave van de kracht waarmee Kain het basaltblok naar beneden slaat en de impact die dat heeft op Abels hoofd. 😉
Dan heeft hij wel een behoorlijk harde kop, Wilfred, als de vonken er van af springen maar er geen bloed uit vloeit 😉
@Flipsonius
De laatste keer dat ik voor de bek geslagen was, zag ik ook nog de hele week stralenkransen. Heel normaal, dacht ik 😉
@Dutch
Ik dacht dat er in Apeldoorn alleen maar nette mensen woonden. Of was dat toen in dat bewuste cafe in Amersfoort? 😉
@Flip: Heb ik wat gemist? Wie heeft DH voor zijn bek geslagen?? 🙂
@Flip:
Jij kijkt letterlijk!! Foei!
Je bent wel erg streng, Wilfred! Letterlijk mag niet, maar de allegorese van Ton dus ook weer niet (sancto subito)!
@Flips
Ik denk dat de laatste keer dat ik voor de bek geslagen werd op de basisschool was. Heb op het vmbo nog wel een keer een klasgenoot besprongen (op een agressieve manier, niet op een erotische) en ben sinds die tijd niet meer gepest of op de bek geslagen. Al zaten sommige dwazen er bij sommige bijeenkomsten volgens mij dichtbij 😉
@Flip: Je hebt gelijk, ik bega de zonde van inconsistentie. Ik herroep en doe boete in zak en as.
Al heb ik me ooit al wel eens laten ontvallen dat ik geen fan ben van allegorese. Alleen als iemand dat bewust als stijlmiddel hanteert. 😉