” Zet je kerkgebouw op marktplaats, geef alles aan de armen en begin met improviseren. Stop met de kerk! Kom thuis bij elkaar, huur een theatertje, hou een hagenpreek of organiseer een zondagse polonaise in het verzorgingstehuis en ga ontmoeten! Hou op zijn minst een vergadering-sabatical. Een jaar lang geen commissies en schema’s en agenda’s want we zijn er niet om kerkje te spelen en de boel draaiende te houden. Christenen willen zich laten raken door God en overal waar het instituut dat in de weg zit moet dat instituut weg.”
Prachtige ideeën! De kerken lopen toch al leeg en waarom zou je een groot kerkgebouw warm stoken als het gemiddelde ledenaantal ook in een huiskamer past?
Het zal niet moeilijk zijn om het geld dat de verkoop van de kerk oplevert aan de armen weg te geven. De groep armen in Nederland en de rest van de wereld groeit namelijk gestaag.
Om de kerk te verkopen in de economisch slechtere tijden kan misschien wel een probleempje zijn en de volgende ingewikkelde vraag is: van wie is het geld, de opbrengst uit de verkoop? Mensen die in de loop der jaren geld in kerken hebben geïnvesteerd doen dat doorgaans niet met de gedachte om te stoppen met de kerk zodat het geld weggegeven kan worden aan de armen.
Zonder kerkgebouw wordt het wel wat improviseren, maar af en toe een theatertje huren voor een christelijk toneelstuk of een mooie act hoeft niet duur te zijn. Een theater huur je al vanaf 200 euro per uur en dat is inclusief apparatuur en een geluidstechnicus. De beamers en de geluidsinstallaties mogen dus ook op marktplaats en het onbeholpen gestuntel van onprofessionele kerkleden is hiermee voltooid verleden tijd.
Ronduit sympathiek is het idee om een zondagse polonaise te organiseren in het verzorgingshuis. Op de klanken van
“samen in de naam van Jezus” bijvoorbeeld, of een ander vrolijk opwekkingsliedje. Daarmee krijg je de stramme benen absoluut van de grond. Je moet wel snel zijn om dit idee in praktijk te brengen want de meeste verzorgingshuizen lopen nog sneller leeg dan de kerk sinds Nederland geen verzorgingsstaat meer is maar een participatie-samenleving.
“Christenen willen zich laten raken door God en overal waar het instituut dat in de weg staat moet het instituut weg”
Dwaze Schare 
😀
@Bokkepoot
Het is nog waar ook.
7×7 gaat gewoon mee in de trend van grootschalige individualisering, ieder voor zich en God voor ons allen 🙂
Een centrale plek om samen te komen, te “vieren”, te mediteren en dingen te organiseren lijkt me wel zo handig. Een woonkamer kan wel voor tijdelijk, maar is met grotere groepen niet handig.
Een echte kerkvorm (al of niet met een toren) is meer afgeleid van het tempelidee, dat je God in een speciaal soort gebouw zou moeten aanbidden, dat lijkt me bijna heidens of iig anti-Jezus, een beetje zoals de onzinnige idee dat God zich meer bij een heiligengraf of een speciale steen in Mekka op zou houden dan in je diepste zelf.
@dries
Dat lijkt mij ook wel handig, om zo’n gezamenlijke plek te hebben.
Verder is het vaak wel een zielig gezicht als je met een klein kluppie een groot gebouw met gaan bevolken.
In de loop der jaren ook heel wat chaotische toestanden gekend in kerk (organisaties) bedieningen. Op moment durf ik mij nergens mee inmengen. Woordverkondiging was een bijzaak. Hoofdzaak waren taken en opdrachten waren prioriteit, vooral de voorganger mocht niets te kort komen
@leon
Is voor jou het stoppen met de kerk een route naar een nieuw christendom?
Het probleem met veel kerkgebouwen is dat ze alleen zondagmorgen open zijn. Inderdaad veel geld voor weinig uren en meestal weinig mensen. De meeste kerkgebouwen zijn ook een bezoek niet waard. Maak als geloofsgemeenschap dan ook een duidelijke keuze. Of huur zondagmorgen een zaal(tje) waar je met je leden bijeenkomt of kies voor een gebouw waar door de week ook het nodige te beleven valt.
Maar stel je eens voor dat je met het gebruik van die kerk meer opbouwt dan alleen met ogen te zien is? Dat door steeds bidden en te zingen op dezelfde plaats ook een bepaalde “kracht” ontstaat op die plek.
Het wordt dan een heilige plaats. De wisselwerking is er dan uiteindelijk ook. Het zal dan makkelijker worden iets van God te ervaren op die plek. Er komt als het ware een verbinding tot stand tussen hemel en aarde.
Dit is een nogal mystieke (oosterse?) gedachte, maar mocht er iets van waar zijn, zal je het kind met het doopwater weggooien, wanneer je het kerkgebouw verkoopt. 😉
@ Rob
Ik heb geen idee hoe binnenkerkelijke problemen van misbruik en manipulatie aan te pakken. Groot gelijk heb jij als jij jou de vraag stelt van wat er gaat gebeuren als wij alle kerken gaan wegvagen. Ik weet hierover ook geen antwoord. Gelukkig heb ik mijn geloof in Christus als zaligmaker behouden. Maar voor de tientalle getrouwe gelovigen die ik destijds de kerk heb zien wegvluchten door dergelijke omstandigheden vind ik het veel erger. Met deze mensen hoef je zelfs de naam van God niet meer uitspreken of ze draaien hun hoofd naar je. Emotionele schade en zelfs trauma’s wat moeilijk te herstellen is.
Eigenlijk moest ik eens een artikel kunnen schrijven over gevolgen wat ik draag en waar ik nog elke dag mee worstel.
Ik zou bij een nieuwe kerkvorm denken aan een klein zaaltje waar je eens per week samenkomt voor een meditatieve dienst met samenzang en aansluitend een lezing uit de schrift. Dan na afloop een gezamenlijke maaltijd en daarna bijeenkomsten in extra kamers waar je in aparte groepjes samen kunt plannen wat voor dienstverleningen je die week gaat doen met mensen samen.
Er hoort ook een kamer bij te zijn om de jongere kinderen op te vangen en eentje om bijbelstudie te doen, al zou dat laatste ook prima in het hoofdzaaltje kunnen.
Maar echte kerkgebouwen met hoge plafonds en enorme ruimtes vind ik niets te maken hebben met Jezus volgen, dat is meer een erfenis uit de Romeinse tijd ontstaan via syncretisme.
@rob
Oh stom, ik dacht dat 7keer7 juist het institutionele aspect van ‘de kerk’ aan de kant wilde schuiven en het menselijke samen-leven weer een beetje naar voren wilde halen.
Silly me.
Helaas kun je het instituut niet zomaar aan de kant schuiven zonder het Nieuwe Testament onherstelbaar uit elkaar te trekken. Die bracht dat instituut namelijk voort.
@Dries
De kerk waar ik uit kom was gebaseerd op het instituut, niet op relatie. ‘De kerk’ vond plaats op zondag, en op woensdagavond op de kring.
Mijn vrienden had ik buiten de kerk.
Volgens mij is dat niet volgens het nieuwtestamentische ‘instituut’.
De tempel was er voor de mensen, niet de mensen voor de tempel.
En ik ga niet wéér de discussie voeren over het al dan niet letterlijk nemen van waar 7keer7 heen wil. Ik denk alleen wel dat
de kern is.
@Bokkepoot
Op zich kan ik een eind meegaan in die gedachte v 7×7, in het opzicht dat ik kan begrijpen welk punt ze willen maken, maar ik denk niet dat het iets oplost.
De problemen die ik heb ondervonden in de kerk hadden niets te maken met het instituut, maar meer met macht en manipulatie, zoals Leon ook schreef.
Dat zijn naar mijn idee veel meer obstakels dan het vergaderen en de huur v e kerkgebouw.
Dat is allemaal slechts vorm en verder is het een verzameling mensen, waarvan sommigen teveel macht hebben of teveel ego.
In die zin is het erg kunstmatig, de oplossing die 7×7 aandraagt.
Op zich is het ook handig om de boel draaiende te houden en hoeft dat het geloof niet in de weg te staan.
@leon
Het is denk ik sowieso goed om er over v gedachten te wisselen.
Ik ben zelf uit gespreksgroepen gezet en heb de nodige vrienden verloren en achteraf denk ik niet dat het echt vrienden waren.
Ik ben geen kerk meer in te branden, het gaat gewoon niet meer en soms vind ik dat jammer.
Ik ga niet meer naar de kerk, niet vanwege het instituut maar meer vanwege de bijgedachte: dat het allemaal zo oppervlakkig is en leeg, als het er op aan komt.
@Bokkepoot
Jij hebt er blijkbaar een hele gedachtengang bij. Welk plaatje heb jij erbij?
Welk “instituut” moet weg en op welke manier staat het jou in de weg?
Denk je dat het orgel of de lithurgie het menselijke aspect in de weg staat?
Zoals de gedachte van veel kerkmensen is dat als ze de vorm maar hipper maken er ook meer jongeren zullen blijven (bijvoorbeeld)
@Bokkepoot
Zoals de tuinkabouter denkt dat wat er in zijn kruiwagen zit, hem belemmert om te groeien, terwijl dat niet waar is natuurlijk. De kabouter staat zichzelof in de weg om te groeien, uiteindelijk is hij zelf het grootste obstakel.
@Rob
Weer vlijmscherp stukje, de vinger op de zere plek gelegd
@rob
Nee!! Want het gáát niet om het orgel of de liturgie!
Juist, en dát is dus nou net dat instituut waar 7keer7 het over heeft!
Ja, het is kunstmatig en pure symptoombestrijding als je, net als bij de vorige twee punten, en net als bij de volgende vier, blijft hangen bij het ‘doe dit en dan komt het goed’ spelletje wat 7keer7 lijkt te spelen. Maar ik denk nog steeds dat je daar een beetje meer doorheen moet kijken.
Wat betreft het punt van vandaag: er is niets mis met het instituut, het instituut is nodig. Gewoon, om een beetje structuur te houden in een zwerm met mensen. Maar die zwerm is organisch. De kerk hoort een organische gemeenschap te zijn. Het instituut (de adminstratie, oudsten, herders, leraars, een programma, de band, de beamer) zijn praktische hulpmiddelen om de organische gemeenschap te ondersteunen.
In een organische gemeenschap is gelijkwaardigheid. Daar kan iedereen jou direct aanspreken als jij de boel loopt te manipuleren. Of jij toevallig een leidende functie hebt (=instituut, praktisch hulpmiddel) maakt niets uit. Maar ga je het instituut leidend maken (net als bijv. in je werk waarin je betaald wordt om niet alles te zeggen wat je écht denkt) dan stopt het organisch gemeenschap zijn. En dan kun je in een hele leuke kerk zitten met hele leuke aardige mensen en een geweldige band, maar de kern (gemeenschap zijn, je leven met elkaar delen, eenheid in verscheidenheid, het lichaam van christus enz enz) werkt dan niet meer. Dan ga je naar de kerk om een ‘samenkomst mee te maken’, in plaats van ‘samen te komen’.
Ik heb een korte tijd (paar weken) via een gastgezin in een kleine charismatische gemeente gekerkt (ik logeerde de weekenden bij dat gezin). Ze kerkten in een échte kerk, een eeuwenoud kerkje met antieke kerkbankjes waar je voor geen meter op kon zitten, prachtige antieke beelden en een oud antiek kerkorgel. De kerkdeur stond zowel figuurlijk als letterlijk altijd open, en het kerkje werd ook door de week gebruikt als een soort ‘gemeentehangplek’ waar altijd wel iets gebeurde en waar iedereen gewoon bij in en uit kon lopen. Na de dienst ging het ‘gemeente zijn’ gewoon door, het koffiedrinken duurde de hele middag en als ze naar huis gingen kwam daar ook de halve kerk nog in en uit lopen (de meeste gemeenteleden woonden in de buurt) en voor zover ik weet ging dat eigenlijk de hele week door.
Voor mij voelde dat echt als een leefgemeenschap, in elk geval iets wat verder ging dan ‘op visite gaan’ en sowieso verder dan ‘de kerk op zondag’, en dat is ook het beeld wat ik heb bij wat 7keer7 weergeeft.
Natuurlijk werden er praktische zaken geregeld, was er een corveerooster en oefende de muziekband op zaterdag alvast de liedjes voor zondag. Maar de basis lag in het samen leven.
Ik had daarvoor, en heb ook daarna nooit meer zoiets meegemaakt verder. Het was trouwens ook de enige kerk waar ik een “godservaring” (?) had. 🙂
@Dries
Tsja. Maar ik zie niet in dat ik Jezus beter ga volgen in een of ander muf zaaltje in een bedrijfsverzamelgebouw met systeemplafonds en beamers. Size does matter in dit geval, omdat het in elk geval een suggestie van het sacrale bij mensen teweegbrengt. Zelfs bij atheïstische toeristen. En de akoestiek doet ook wonderen. Dat is het esthetische aspect, dat bij protestanten al snel ondergesneeuwd raakt. Maar je kan EN de armen, de zieken en ontheemden helpen EN een plek bouwen waar mensen in elk geval op esthetische wijze herinnerd worden aan het sacrale. Dat doe je niet alleen met schriftuitleggingen, zoals protestanten denken.
Wat binnen die muren gebeurt is inderdaad mensenwerk, maar het maakt niet uit of dat een vergaderzaaltje of een basiliek is. Ik zou het een gemis vinden als die oude imposante kerkgebouwen niet zouden bestaan.
Ik denk eerder dat muffe zaaltjes in bedrijfsverzamelgebouwen met systeemplafonds en beamers bij mij heel erg anti-jezus-volgerig werkt. #trauma 🙂
Precies. En je zou wel gek zijn als je als gemeenschap een basiliek tot je beschikking zou hebben, en je die zou gaan inruilen voor een vergaderzaaltje.
@Flipsonius (en Rob)
Ik had dus voordat ik ging werken een reactie getikt die zo ongeveer precies dat zei, maar ik was vergeten die te plaatsen. Zucht. Maar helemaal mee eens dus!
Als je perse “sacrale” onzin nodig hebt (liefst met wierrook en kaarsjes?) dan heb je niets van Jezus begrepen en ben je ook niet geschikt om hem te volgen.
Dan ben je meer een religieus persoon die gelooft in het nut van rituelen en andere priesterlijke hocus-pocus.
Dat is ook prima, ieder zijn ding.
Waarom er naast kerken, moskeeen en tempels alleen muffe zaaltjes met systeemplafonds zouden zijn ontgaat mij geheel. Of is het een grappig bedoelde drogreden?
@Dries
Ik denk dat je gelijk hebt. Maar het hoeft elkaar niet uit te sluiten. God zou net zo goed aanwezig moeten kunnen zijn – en ervaren worden – in een vergaderzaaltje met een beamer.
Maar we zijn ook mensen, en als mens voel ik mij prettiger in een mooie omgeving dan in een lelijke omgeving. Het is niet zo dat God meer aanwezig is in een kerk dan in een keet, maar het lukt me wel beter om aan god te denken in een kerk dan in een keet.
Welkom bij de Dwaze Schare. De kudde van door elkaar mekkerende en alle kanten op rennende schapen en geiten die bestaat bij de gratie van onwetendheid. 🙂
Wijs jij ons even de goede kant op?
@Dries
Wat is er mis met ‘sacrale onzin’? Is het niet erg protestants gedacht dat je als je maar de juiste geloofsbelijdenis (gemeend) uitspreekt, je gered bent? Als geloof de hele mens aanspreekt, dan is geloof niet alleen doxa, maar ook praxis en ligt voor de hand dat ook ‘sacrale onzin’ daarbij hoort. Daarbij: Jezus deed ook gewoon aan een heleboel ‘sacrale onzin’ mee. Jezus had Jezus ook niet goed begrepen?
+1 voor DH.
@Bokkepoot
Dat probeer ik, maar ik zie er niets meer achter.
Er is geen enkele gemeenschap die niet organisch is. De kerk is organisch.
Het instituut is altijd ondergeschikt aan de organische mens.
Ik geloof veel meer dat problemen die opgehangen worden aan een structuur meestal ene organisch karakter hebben, en dat mensen de zogenaamde structuur kunnen gebruiken en misbruiken.
De raad v 7×7 vind ik daarom naïef / vreemd.
🙂 Zoals een democratie 🙂
Ik denk dat het in alle onstandigheden en buiten alle structuren om sowieso moeilijk is om elkaar echt in gelijkwaardigheid te benaderen en de waarheid te zeggen.
Ik zie dat nergens goed functioneren.
Wat je ziet is dat een structuur gebruikt kan worden om je gelijk te halen en elkaar te manipuleren of te onderdrukken, zoals je ook een structuur kunt gebruiken om goed te doen en ten dienste te staan van.
Het ligt aan de wil van de mens of het linksom of rechtsom is.
Prima punt van Dries. Inderdaad snap ik niets tot weinig van Jezus en heb daardoor sacrale onzin zoals wierrook, kaarsen, minimalistische muziek zoals Arvo Part, liturgie, gewaden, sfeervol gebouw en noem op nodig. Ook heb ik een geloofsgemeenschap nodig die daarin hetzelfde ervaart en met elkaar doen we net alsof we iets heiligs doen.
Maar ik moet zegen dat het mij wel wat doet. De katholieke kerk is een heerlijke, maar ook een poppenkast. En zonder die poppenkast was er niks over gebleven van het christendom. Ik hou van al die eeuwen oude gebruiken, heilig of niet. Staat het je niet aan en heb je niks met de symboliek ga dan niet naar de katholieke kerk. Dan is het beter dat je een van de leeglopende gereformeerde kerken steunt met je lidmaatschap. Saai maar degelijk en zonder opsmuk.
En tja: http://youtu.be/hfJS335H6Bk
@rob
Mee eens, maar botst volgens mij ook niet echt met wat ik bedoel. Je zou ook kunnen zeggen: verkoop de kerk zodat we ons er weer bewust van worden dat het instituut ondergeschikt is aan de organische gemeenschap en we onze organisch vastgeroest gedrag niet verstoppen achter een institutioneel masker.
Zoiets denk ik. Maar dan anders. 🙂
Ook hier zie ik niet in waarom ik het hier niet mee eens zou zijn, maar ook niet wat hier nou zo in tegenspraak is met wat ik zeg.
Volgens mij wordt het weer eens tijd voor een goed gesprek bij een biertje. Eind september weer ergens, toch? 😉
@Bokkepoot
Goed idee 🙂
@Rob
Goede column trouwens. Niet alleen wat de kritiek betreft maar ook de overdenking van hoe wij zijn. Je weet de juiste plekken te raken voor een goed gesprek of een aardige zelf analyse.